8 سال قبل، جمعه, 28 اسفند,1394
الگوسازی برای کودکان بهترین روش تربیت کودکان
پدری را تصور کنید که همراه دختر7 ساله اش دوچرخه سواری کند .همه چیز خوب پیش می رود و هردو از داشتن لحظاتی شاد در کنارهم لذت می برند که ناگهان دخترک به ماشین پارک شده کنار خیابان برخورد کرده و زمین می خورد . پدر نزدیک می شود و می بیند نه تنها زانوی دختر زخمی شده است بلکه خسارت مختصری هم به پشت ماشین پارک شده در خیابان وارد شده است .این لحظه لحظه مهمیست .او با خود می اندیشد می تواند به راحتی سوار دوچرخه شده و از آنجا دور شود چون نه وقت و نه پولی برای پرداخت به صاحب ماشین دارد .ضمنا خسارت هم خیلی زیاد نیست و صاحب ماشین می تواند آن را برطرف کند .ولی در واقع نمی شود آنجا را ترک کرد زیرا این لحظه همان لحظه ایست که او باید صداقت را به کودکش بیاموزد .
دکتر سوزان نیومن روانشناس اجتماعی در نیویورک می گوید کودکان هر ثانیه از رفتارهای شما را زیر نظر دارند و درحال جذب و یادگیری رفتارهای شما هستند .از کودک می خواهید که سبزیجات بخورد اول خودتان بخورید .می خواهید با ادب باشد .خودتان درست رفتار کنید .همیشه به او لطفا و متشکرم بگویید .الگو برداری بهترین و سریع ترین راه برای آموزش رفتار خوب یا بد است .5 نکته مهمی که باید در تربیت کودک مد نظر داشته باشیم .
راستگو باشید .
بر اساس مطالعه ای که در دانشگاه کالیفرنیا ، سن دیه گو و دانشگاه تورنتو انجام شده است تقریبا سه چهارم والدین ( در امریکا ) می گویند که آنها به کودکانشان می آموزند که دروغ گفتن قابل قبول نیست .ولی اغلب آنها قبول دارند که یک بار یا بیشتر به کودکان خود دروغ گفته اند .والدین به دلایل مختلفی از قبیل نیاز به تسلیم یا اجابت ( مثلا اگر کمربندت رو نبندی یه دکمه ای رو فشار میدم تا تو رو پرت کنه بیرون ) و یا نیاز به تشویق ( این بهترین نقاشیه که تا بحال دیدم ) دورغ می گویند .هرچند اغلب این دورغ ها ممکن است در همان لحظه زندگی ما را آسان تر کنند ولی در دراز مدت تاثیرات منفی دارند .
دروغ ها باعث می شوند تا ما بهترین فرصت های آموزش را از دست بدهیم .برای مثال به جای اینکه به دروغ به کودک بگویید من هیچ پولی ندارم می توانید از این موقعیت جهت آموزش کنترل و خرج کردن پول استفاده کنید .برای مثال بگویید خیلی چیزها هست که من برای خودم نمی خرم چون اگر قرار باشد هرچیزی را که دلم می خواهد بخرم دیگر برای خیلی از کارها پولی باقی نمی ماند مثلا نمی توانیم مسافرت برویم .و با تشویق بیجا در زمانی که کودک به آن نیاز ندارد شانس کمک کردن به کودک برای متوسط بودن را از دست می دهیم . یعنی همیشه به اوبه شکل غیر مستقیم فشار می آورید که بهترین باشد .
تنها دروغی که متخصصان باور دارند می تواند استثنا باشد دورغ در مورد بابا نوئل و یا دروغ های فولکلور است .زیرا اینگونه دروغ ها باعث تقویت تخیل کودک می شود و به محض اینکه کودک شروع به سوال و شک در مورد حقیقت کرد باید حقیقت را به او گفت .
گوش کردن را یاد بگیرید .
تا به حال چند بار شکایت کرده اید که بچه های من به حرف های من گوش نمی دهند . در حالیکه بسیاری از ما هم به کودکانمان گوش نمی دهیم . دقت کنید تا به حال چند بار این جملات را گفته اید " الان نه " ، "بعدا صحبت می کنیم " و یا زمان هایی هست که کودک با شما صحبت می کند و شما به چیز دیگری فکر می کنید .دکتر نیومن می گوید وقتی کودکان صحبت می کنند به آنها گوش فرا دهید تا آنها هم در زمان نیاز به شما گوش دهند .
خیلی منطقی به نظر می رسد ولی تمرین کردن آن خیلی هم آسان نیست .کری ما نسبت به بچه اغلب از خستگی ، کارهای زیادی که داریم و حواس پرتی ما ناشی می شود .دکتر نیومن می گوید من می دانم که کامپیتردر خانه و رادیو در ماشین حواس من را از بچه ها دور می کند .من متاسفانه نمی توانم دو کار را با هم انجام دهم پس در ماشین کنار دخترم دیگر رادیو گوش نمی دهم و در خانه زمانی را که برای خانواده اختصاص می دهم دور از کامپیوتر می مانم .
زمانیکه که کودک ناراحت است در اولویت قرار دادن گوش کردن به کودکان بسیار مهم است .بچه ها معمولا آرام صحبت می کنند پس به جای پریدن در صحبت کودک و ارایه پیشنهاد اجازه دهید تا او صحبتش را تمام کند .سپس سوالاتی از قبیل حالا نظر خودت چیه و یا آیا راهی برای حل مشکلت وجود دارد را بپرسید .
والدین مثبت
قوانین را رعایت کنید .
آیا برای شما هم پیش آمده است که ماشین را در محل توقف اتوبوس پارک کنید و و یا هنگام رانندگی از تلفن موبایل استفاده کنید در حالیکه این کار قانونی نیست و یا قوانین بسیاری از این قبیل که روزانه هزاران بار توسط بسیاری زیر پا گذاشته می شوند .
پروفسور کریستین کارتر نویسنده و جامعه شناس در مرکز علوم برکلی می گوید این اتفاقات ممکن است در لحظه وقوع بی خطر به نظر برسند ولی شما با این کار به کودکان می آموزید که می توانند قوانین را زیر پا بگذارند مخصوصا اگر کسی آنها را نبیند .آیا این پیامیست که شا می خواهید به کودکتان بدهید ؟ لحظه ای خوب بیاندیشید و قوانینی را که زیر پا می گذارید بشمارید .!!!
دنبال کردن قوانین نه تنها به شما کمک می کند تا شهروندان آتی را پایبند به قوانین تربیت کنید بلکه این اجازه را به شما می دهد تا در منزل نیز قوانین را اعمال کنید .دکتر پتی کنسیلر اعتقاد دارد که کودکان دوست دارند قوانینی را رعایت کنند که شامل حال همه باشد نه تنها برای آنها وضع شده باشد .برای مثال اگر قوانین تمیز نگه داشتن اتاق و یا خانه فقط و فقط در مورد کودک منجربه تنبیه یا تایم اوت شود نتیجه ای نخواهد داشت ولی اگر قوانین به کل اعضای خانواده تعمیم داده شود تمیز کردن خانه برای کودک جذاب خواهد شد .
صدای درون خود را بکار ببرید .
در مورد شما نمی دانم ولی خود من بارها خودم را می بینم که می گویم نباید داد بزنی و کودکم به من می گوید ولی تو الان داری داد می زنی .
عصبانیت بسیار مسری است و والدین کمی از دست این عصبانیت در امان هستند . برای الگو سازی کودک باید آرامش خود را حفظ کنید .برای این منظور بهتر است ابتدا نفس عمیقی بکشید تا به جای استفاده از بخش احساسی مغز قسمت منطقی آن را بکار ببرید .نفس عمیقی بکشید دو شماره نفس را حبس کنید و دوباره نفس را بیرون بدهید اینکار را تا زمانیکه به آرامش برسید ادامه دهید .
همچنین داشتن استراحت کافی هم بسیار مهم است . کمبود خواب عامل مهمی جهت عصبانیت است .هنگام خستگی هم از آن لحظه به عنوان فرصتی برای آموزش استفاده کنید .برای مثال بگویید که من دیشب زودتر از معمول به رختخواب رفتم چون بسیار خسته بودم و می بینی حالا چقدر سرحال هستم .
وقتی موقعیت به سمتی پیش می رود که خارج از کنترلمی شود .بگویید .من دارم عصبانی می شوم و دلم نمی خواهد هنگام عصبانیت حرف های بدی بزنم پس چند دقیقه تایم اوت به خودم می دهم .البته اینکار در خارج از خانه شدنی نیست .در بیرون از خانه بچه را از مکان شلوغ دور کنید .
به او بگویید ببخشید .
هرچند که ما والدین ذاتا دوست داریم اشتباهات و شرمندگی های خود را پنهان کنیم . ولی بهتر است بدانیم که بهترین شکل آموزش شناخت اشتباهات و معذرت خواهی ، اینست که از کودک بخواهید به روشی محترمانه به اشتباهات شما اشاره کند .به او بگویید که شما برای کنترل خشم و تمرین گوش کردن به کمک او نیاز دارید . کودکان وقتی می بینند شما در اشتباهید و آنها کار درست را انجام می دهند بسیار لذت می برند .
یک مدل خوب بودن آسان تر از چیزیست که تصورش را می کنید .اگر اشتباهات خود را شناسایی کنید می توانید از آن لحظه ها به عنوان فرصتی برای آموزش استفاده کنید . بلافاصله از خود بپرسید الان چه چیزی می توانم به او یاد بدهم ؟؟؟
منبع : مجله هلس چاپ شده در مارس 2014
ترجمه : دست سبز